Geloven in God om mens te worden
Overeenkomsten en verschillen tussen het denken van Eugen Drewermann en Klaas Hendrikse
De inleiding wordt gehouden door drs. Bert van der Woude
Drewermann heeft er nooit enige twijfel over laten bestaan: De mens heeft een absoluut Tegenover nodig om mens te kunnen worden. Omdat de mens zelf persoon is (wordt), krijgt dit Absolute Tegenover ook de trekken van een Persoon, dwz wordt een Persoonlijke God.
Deze overtuiging doortrekt al het werk van Drewermann, maar tegelijk worden er vele kritische kanttekeningen gezet.
Dat wordt heel duidelijk als het gaat over het ontstaan van de wereld en de mensen. Daar sluit Drewermann zich aan bij de moderne wetenschap.
Toeval speelt een grote rol in hoe alles geworden is en als we als gelovigen van God als Schepper spreken, zegt dat iets over onze kijk op wat is en niets over hoe het er feitelijk aan toe is gegaan. God en natuur hebben niets met elkaar te maken.
In zijn laatste werk, dat gaat over de relatie tussen theologie en neurologie, maakt Drewermann duidelijk, dat het weliswaar zinnig is om over de menselijke ziel te spreken, maar deze heeft geen substantie en is ook niet onsterfelijk. De relatie tussen lichaam en wat wij ziel noemen is zo innig, dat bij het verscheiden van het lichaam, ook de ziel niet meer is. Dood is dood, zou Harry Kuitert zeggen. Eeuwigheid is bij Drewermann dan ook eerder een kwaliteitsaanduiding voor leven in het hiernumaals, dan dat het iets zegt over een hiernamaals.
Op dit moment doen in Nederland de uitspraken van “atheïstische” dominee Klaas Hendrikse veel stof opwaaien. God bestaat niet zegt hij, om daarop te laten volgen: Ik geloof wel in God. God is een ervaringswoord. Bij wat ons aanspreekt, ontroert, in beweging brengt gebruiken we het woord God (tenminste dat kan) om wat niet uit te leggen valt toch een naam te geven.
Hendrikse gebruikt klare taal. In zijn boek (Geloven in een God, die niet bestaat), blijft de taal helder, maar legt hij wel uit, dat achter de zin ‘God bestaat niet’ het voor hem niet ‘punt uit’; is, maar een komma verschijnt. God bestaat niet, God gebeurt.
Vermoedelijk bestaan er veel overeenkomsten tussen de overtuiging van Drewermann en Hendrikse. Drewermann drukt zich echter veel breedsprakiger of, wat positiever gezegd, poëtischer uit. Maar wat zegt Drewermann nu echt als hij God zegt? Daarover zouden we graag uitgebreid willen nadenken op de eerste studiedag van de Drewermann studiekring.
| Programma van de dag | |
|---|---|
| 10.00 uur | Inloop en ontvangst met koffie/thee |
| 10.30 uur | Welkom en mededelingen Lezing door drs. Bert van der Woude, predikant van de Protestantse gemeente te Winschoten, over: ‘Geloven in God om mens te worden’ Overeenkomsten en verschillen tussen het denken van dr. Eugen Drewermann en ds. Klaas Hendrikse. |
| 11.30 uur | Pauze met koffie/thee |
| 11.50 uur | Vragen naar aanleiding van de lezing |
| 12.30 uur | Lunch |
| 13.15 uur | Onderling gesprek in groepen over het onderwerp van de lezing |
| 14.15 | Pauze met koffie/thee |
| 14.35 | Bespreking van enkele bestuurlijke zaken van de vereniging ‘Studiekring Drewermann’ |
| 15.45 | Afsluiting en aftermeeting |
