Richtet nicht!

Strafrecht & Christentum 2
Gerichtsvorstellungen vom Mittelalter bis in die Neuzeit

Eugen Drewermann

2021 Patmos Verlag
ISBN 978-3-8436-1215-9
€ 39,00

Goedheid in plaats van wettelijkheid

‘Is God rechtvaardig? God zij dank niet! De kern van de boodschap van Jezus luidt veeleer: “En vergeef ons onze schuld, zoals ook wij vergeven onze schuldenaars.” Hoe krijgen wij dit bevrijdende inzicht in het kader van het strafrecht terug?

Daartoe onderzoekt Eugen Drewermann de denkbeelden van het strafrecht in de middeleeuwen en de moderne tijd. Paus en koning gebruikten ‘God’ als middel voor het behouden van hun macht; de kerk probeerde de heerschappij over hun gelovigen door angst te behouden. De inquisitie dwong tot aanbrenging, folteren bij verhoor en verbranding van ketters; de vrees voor heksen, geboren uit angst voor God, de duivel en de eigen ziel, beheerste ook het strafrecht van de staten. Pas de secularisering maakte een zekere humanisering van het strafrecht mogelijk. Maar ook de gerechtigheid van staatswetten laten ons mensen geen recht ervaren. 

Met behulp van de menswetenschappen en de psychoanalyse toont de schrijver aan waarom deze denkbeelden van gerechtigheid en straf tot op heden toch nog hun uitwerking hebben, maar ook, hoe een uitweg uit systeemmatige onrechtvaardigheid en onbarmhartigheid te verkrijgen zou zijn.’ 

Vertaling van de tekst op de achterzijde door Aart de Groot

Drewermann schrijft op de binnenkant van de omslag:

‘Zonder God is er slechts gerechtigheid, geen vergeving. Maar die hebben wij nodig om überhaupt te kunnen leven. Geen staat en geen politiek kan God vervangen, want geen natuurwet noch een redelijke wet kent zoiets als genade. Alleen de genade verbindt zich zo met God, als wij, tegen de dogmatische denkbeelden van het recht in, zo in God beginnen te geloven, als Jezus haar, met het oog op de menselijke verlorenheid in het veld van het verwijderd zijn van God, ons heeft teruggeven.

Dit tweede deel van “Richtet nicht!” wil bijdragen aan het inzicht in de onontkoombaarheid van zo’n verandering in kerk en samenleving, in theologie en rechtsfilosofie.’