Oprichtingsbijeenkomst Studiekring Drewermann
6 oktober 2007 was Eugen Drewermann te gast in Ede om de startdag op te luisteren van de Studiekring, die zich met zijn werk gaat bezighouden.
De ruim honderd aanwezigen hingen meer dan een uur geboeid aan zijn lippen. Drewermann is een beoefenaar van de zogenaamde ‘vrije rede’. Zonder enige notitie reikt hij zijn inzichten aan en put daarbij uit zijn eigen psychotherapeutische praktijk.
Deze wijze van voordracht stelt hem in staat om contact te houden met zijn publiek, waarbij hij er blijk van gaf goed ingevoerd te zijn in de Nederlandse situatie.
Band met Nederland
Met Nederland heeft hij al lang een bijzondere band. Dat benadrukte Kees Korenhof van Uitgeverij Meinema, die hem het eerste exemplaar van de net verschenen Nederlandse vertaling van de Tien Geboden overhandigde.
Hij sprak daarbij de wens uit dat nu de ‘hype’ rond Drewermann voorbij is, de tijd voor verdieping is aangebroken. Dat precies is het doel van de studiekring, die de komende maand haar eerste nieuwsbrief uitbrengt en op 8 maart 2008 de eerste studiedag zal beleggen.
Kader
Om het werk van studiekring in een kader te plaatsen schetste Prof. Rein Nauta (hoogleraar godsdienstpsychologie aan Universiteit van Tilburg) een beeld van deze tijd, die volgens hem gekenmerkt wordt door een extreem narcisme.
Mensen zijn voortdurend bezig met zichzelf, maar zijn daarbij allesbehalve vrij. Het beeld waaraan ze moeten beantwoorden is zo gemanipuleerd en opgefokt, dat men zichzelf wel moet tegenvallen. Veel mensen hebben er last van dat ze niet geworden zijn wie ze graag wilden zijn en raken vervuld met schaamte.
Vandaar, zo verklaarde Nauta is het te begrijpen dat Melancholie hoofdzonde nummer 1 is in deze tijd. Melancholie te verstaan als een gevoel van verbittering ten opzichte van het leven, weerzin ten opzichte van de wereld en mensen met wie men verbonden is.
Drewermann, zo gaf Nauta aan, is een theoloog, die een veel gezondere houding tegenover het Zelf voorstaat. Heel zijn werk is er op gericht mensen te bevrijden van de overtrokken eisen die ze aan zichzelf stellen en er op leren vertrouwen, dat hun persoon waardevol is.
Nadruk op de eerste drie geboden
Drewermann zelf bevestigde dit in zijn lezing over de Tien Geboden. In een tijd waarin men naarstig op zoek is naar normen en waarden, valt al snel alle nadruk op ethiek, op het goede dat mensen geacht worden te doen en het kwade dat ze moeten na laten.
Drewermann maakte duidelijk, dat de huidige politiek de Tien Geboden wel als kans ziet als ondersteuning van een nieuwe moraal, maar onmiddellijk bij die geboden aanhaakt, die gaan over goed en kwaad, nl. het 4e tot het 10e gebod.
De eerste drie worden dan maar overslagen, want die gaan over God. De grote kracht van de 10 Geboden schuilt echter juist in die eerste drie geboden, die een ruimte openen waarin mensen op een bevrijde manier mens kunnen zijn. Die geboden kunnen we echter niet zomaar tot ons nemen.
Zuiveringsinstallatie
De engelse auteur GeorgeBernard Shaw schreef dat religies antwoord geven op de dorst van mensen. Iedereen die dorst heeft moet drinken en het meeste water vloeit in de grote mensheidsstromen, in de Hoangho, de Nijl en de Eufraat, maar niemand kan daaruit drinken zonder zuiveringsinstallatie.
De zuiveringsinstallatie die in het Christendom aanwezig is, is zonder enige twijfel de persoon van Christus. Hij leert mensen de Tien Geboden in de eerste plaats niet meer nationaal-egoïstisch te verstaan, maar universeel. Ten tweede wijst hij op de therapeutische kant, die mensen geen last oplegt, maar ondersteunend meegaat op de weg van het leven.
Uit zo’n benadering komt een beeld van God tevoorschijn dat in een genadeloze wereld een ruimte van genade opent, waarin mensen op kunnen ademen. Tegelijk zullen hen de ogen opengaan voor het feit dat veel van wat wij normaal noemen (de absurde uitgaven voor wapens, reclame, de ongebreidelde consumptie en het kwellen van dieren) dat helemaal niet is en niet zou mogen zijn.
Drewermann riep zijn gehoor op om te dromen (van een God die barmhartig is en een wereld die mededogen kent) om zo te kunnen ontwaken. Daarmee kan de studiekring vooruit.
Bert van der Woude
De toespraak van Drewermann is hier te lezen
